Một trong những khái niệm quan trọng về biểu giá điện FiT mà mọi người nên hiểu là gì? Nó ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của ngành điện mặt trời ở Việt Nam và trên thế giới. Vậy FiT là gì? Tại sao FiT quan trọng và được áp dụng như thế nào? Hãy cùng GIVA ACCESSORIES tìm hiểu thông qua nội dung dưới đây:
Thuật ngữ FiT là gì?
FiT (viết tắt của cụm từ feed-in tariff) là biểu giá hỗ trợ điện. Đây là một trong những chính sách khuyến khích sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo hiện nay. Đơn giản, nó là mức giá áp dụng cho điện sản xuất từ nguồn năng lượng tái tạo để bán lại vào lưới điện hoặc sử dụng tại chỗ. Thuật ngữ này được sử dụng cho năng lượng điện nói chung và không chỉ giới hạn cho điện mặt trời.
FiT đã trải qua quá trình hình thành và phát triển phức tạp ban đầu. Trong những năm 70 của thế kỷ trước, thuật ngữ này được sử dụng ở các nước châu Âu với tên gọi “Stromeinspeisungsgesetz (StrEG)” hay “Electricity feed law” ở Anh.
Sau đó, thuật ngữ “Feed-in Tariff” ra đời để chỉ mức giá bán điện năng tái tạo cung cấp vào lưới điện quốc gia. Dù có nhiều tên gọi khác nhau, điện FiT vẫn được công nhận là cơ chế chính sách quan trọng hỗ trợ phát triển nguồn năng lượng tái tạo. Phổ biến nhất là áp dụng cho mỗi kilowatt-giờ (kWh) điện phát lên lưới sử dụng.
Tại sao chính sách giá FiT được chấp nhận?
Khi nói về sự chấp nhận của chính sách giá điện FiT, các yếu tố sau đây sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển của năng lượng điện tái tạo:
- Đảm bảo nguồn năng lượng tái tạo được kết nối với mạng điện
- Cung cấp hợp đồng bán điện dài hạn
- Đảm bảo giá bán điện cho lưới điện đủ lợi nhuận đối với các nhà đầu tư
Về FiT: Nếu gia đình lắp hệ thống điện mặt trời để bán điện dư cho lưới điện theo giá FiT. Thông thường, mức giá mua điện sẽ cao hơn giá mua điện thông thường, mang lại nhiều lợi ích cho các hộ gia đình sử dụng điện mặt trời. Điều này giúp tiết kiệm tiền điện và giảm sự phụ thuộc vào lưới điện quốc gia, đồng thời bảo vệ môi trường.
Sự phát triển của FiT ở Việt Nam
Vai trò của biểu giá điện FiT hỗ trợ như thế nào?
Ngành điện mặt trời đã phát triển mạnh mẽ hàng năm trên toàn thế giới và chỉ trong vài năm gần đây, sự phát triển này mới đạt đỉnh cao. Chính sách giá FiT đã tồn tại đã tồn tại từ lâu ở các quốc gia phát triển, nhưng ở Việt Nam, nó mới được áp dụng gần đây. Ta phân tích dữ liệu để nhận ra vai trò quan trọng của giá FiT trong việc hỗ trợ phát triển ngành điện mặt trời.
Nếu đó là hệ thống điện mặt trời độc lập có pin lưu trữ:
Hệ thống điện mặt trời độc lập là hệ thống mang pin lưu trữ. Khi không có ánh sáng mặt trời để sản xuất điện, hệ thống này sẽ sử dụng năng lượng đã được tích trữ. Mặc dù hệ thống này mang lại nhiều tiện ích, nhưng nó không sinh lời khi có năng lượng dự phòng. Trong thực tế, việc phát sinh mất nhiều vấn đề hơn:
- Quá trình nạp và xả điện từ pin lưu trữ gây tổn thất năng lượng lớn, khoảng 30 – 40% tổng sản lượng của hệ thống
- Chi phí đầu tư cao hơn so với các mô hình điện khác
- Chi phí bảo trì cao hơn khi có vấn đề xảy ra
- Rủi ro tai nạn cao hơn khi có nhiều thiết bị và chu kỳ hoạt động lớn hơn
Với hệ thống điện mặt trời hòa lưới theo FiT
Khác với hệ thống điện mặt trời độc lập, khi lắp đặt hệ thống điện mặt trời hòa lưới của EVN, phải sử dụng bộ inverters. Bộ inverter năng lượng mặt trời này có vai trò “hòa lưới” – tức là hòa 2 nguồn điện từ lưới điện và từ năng lượng mặt trời. Đồng bộ tần số và điện áp là điều cần thiết để công ty điện có thể tiếp nhận. Hệ thống điện hòa lưới linh hoạt có thể cung cấp nguồn điện cho các tải trên hệ thống mạng và giảm chi phí mua điện năng.
Trong thực tế, hệ thống điện hòa lưới hoạt động tối ưu hơn so với hệ thống điện mặt trời độc lập. Khi áp dụng biểu giá điện FiT, cơ chế này mang lại nhiều lợi ích trong quá trình sử dụng cho người mua và người bán:
- Hệ thống nối lưới sẽ đảm bảo công suất thiếu hụt của điện mặt trời được bù đắp
- Toàn bộ điện năng đều được mua từ các dự án điện mặt trời
- Tạo điều kiện phát triển toàn bộ công suất và năng lượng phát từ các dự án điện mặt trời (Khoản 1 điều 9, QĐ 11/2017/QĐ-TTg)
Quyết định giá điện FiT hiện nay
Theo thông tin hiện tại, thời gian áp dụng biểu giá điện FiT 2 đã sắp hết hiệu lực và các dự án đang gấp rút hoàn thiện để được nhận giá điện FiT 2 trước khi Chính phủ quy định giá điện FiT 3. Tuy nhiên, trong thời điểm này, giá điện FiT 2 hết hiệu lực và giá điện FiT 3 vẫn chưa được quyết định đối với người sản xuất điện từ năng lượng mặt trời. Trong bối cảnh tình hình kinh tế khó khăn, việc lắp đặt điện mặt trời đã bị hạn chế và đã có nơi ngừng lại trong thời gian dài.
Hội thảo về giá điện FiT
Giá điện FiT 2 không thực sự phát triển vào thời điểm hiện tại và gây khó khăn cho nhiều dự án. Tại buổi thảo luận “FiT 2 và cơ chế chính sách cho sự phát triển điện mặt trời ở Việt Nam sau năm 2020”, các đại diện của Quỹ đầu tư, chủ dự án, người dùng… đã đưa ra giá điện FiT 3 với mong muốn gia tăng thời gian áp dụng biểu giá điện FiT 2 và giữ mức giá ổn định thay vì thay đổi liên tục như hiện nay:
- Cần ban hành giá điện FiT 3 ngay sau khi giá điện FiT 2 hết hiệu lực, không để thời gian trống trong khi giá điện FiT 2 kết thúc.
- Giá điện FiT cần xem xét từ quy mô truyền tải và đảm bảo giá điện ổn định trong dài hạn.
- FiT 3 cần tập trung vào phát triển phân tán và hỗ trợ các hệ thống nhỏ để khuyến khích các hộ gia đình đầu tư vào điện mặt trời.
Kết quả
Giá điện FiT là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên thành công cho các quốc gia phát triển điện mặt trời. Khi có chính sách và ưu đãi hỗ trợ, người dùng có thể lắp đặt điện mặt trời nhiều hơn. Theo kế hoạch của Bộ Công Thương, cơ chế hỗ trợ phát triển các dự án điện mặt trời đang được xây dựng và đang được trình Thủ tướng Chính phủ xem xét. Đề xuất giá 3.150 đồng/kWh đang được xem xét áp dụng cho các dự án điện mặt trời trên nóc nhà.
Tuy nhiên, còn rất nhiều hạn chế liên quan đến việc khai thác điện, bao gồm vấn đề pháp lý, giá cả, hỗ trợ đất đai, công nghệ và thuế doanh nghiệp… Cần mất thời gian lâu hơn để thực sự được hưởng ưu đãi mà FiT đem lại. Mặc dù dự kiến vào năm 2030, điện mặt trời sẽ chiếm 3,3% tổng lượng điện sử dụng của cả nước.
Chuẩn bị cho việc lắp đặt điện mặt trời năm 2021 ngay từ bây giờ
Với sự kết thúc của FiT 2 trong năm 2021, dân cư và các nhà đầu tư đang rất kỳ vọng vào cơ chế giá của FiT 3 để đảm bảo việc lắp đặt điện mặt trời trong năm 2021 sẽ được hỗ trợ giá sau này.
Với nhiều năm kinh nghiệm cung cấp linh kiện lắp đặt điện mặt trời uy tín, GIVA ACCESSORIES hiện đang thuộc Top các công ty điện năng lượng mặt trời được đánh giá cao. Chúng tôi là đối tác của các thương hiệu lớn trên toàn cầu như Jinko Solar, KBE, SMA… Đội ngũ nhân viên và kỹ thuật của chúng tôi có nhiều kinh nghiệm và sẵn sàng hỗ trợ gia đình trong việc tư vấn lắp đặt dự án điện mặt trời trong thời gian tới.
Nội dung liên quan:
Lợi ích của năng lượng mặt trời mang lại là gì?
Điện là gì? Phân biệt điện trung thế và hạ thế!