Mẹ có biết phân trẻ sơ sinh có nhiều dạng và đặc điểm khác nhau. Qua hình dáng bên ngoài, có thể nhận biết được tình trạng sức khỏe của bé. Dưới đây, Fitobimbi sẽ tổng hợp để giúp mẹ có cái nhìn tổng quan về các dạng phân của trẻ sơ sinh.
Tần suất đi ngoài của trẻ sơ sinh
Tần suất đi ngoài của trẻ sơ sinh trong những tuần đầu phụ thuộc vào việc bú mẹ hay dùng sữa công thức. Cụ thể:
- Trong 6 tuần đầu sau sinh, phân bé thường lỏng, màu vàng. Mỗi ngày đi ngoài ít nhất 3-4 lần, thậm chí có thể lên đến 12 lần
- Với trẻ uống sữa công thức, phân sẽ có màu nâu nhạt hoặc xanh. Tần suất đi ngoài từ 1-4 lần/ngày. Nếu trẻ đi tiêu ít hơn hoặc hay phải rặn mẹ, nên đưa bé đi khám để được tư vấn
Phân của trẻ sơ sinh như thế nào là bình thường?
Nếu mẹ đang thắc mắc về phân trẻ sơ sinh bình thường như thế nào, dưới đây là đáp án. Theo các chuyên gia, trong hai ngày đầu sau khi sinh, bé sẽ thải ra phân su. Đây là hỗn hợp của chất nhầy, dịch ối và những gì bé hấp thụ từ trong bụng mẹ. Sự xuất hiện của phân su cho thấy ruột của bé hoạt động bình thường.
Sau khi hết phân su, bé sẽ thải ra loại phân bình thường. Hình thái phân sẽ phụ thuộc vào những gì bé hấp thụ. Theo loại sữa mà bé sử dụng, đặc điểm của phân sẽ có sự khác biệt.
Phân của trẻ sơ sinh bú mẹ
Sữa non của mẹ có tác dụng như thuốc nhuận tràng, giúp làm cho phân su ra khỏi hệ tiêu hóa. Vì vậy, khi bé được bú mẹ, phân trẻ sơ sinh sẽ có sự thay đổi sau khoảng 3 ngày với những đặc điểm sau:
- Phân bé có màu sáng, thay đổi từ xanh lá cây sang vàng tươi
- Phân lỏng, nhưng có một số bé có phân vón, hơn sần
Trong những tuần đầu sau sinh, trẻ sẽ đi tiêu trong hoặc sau khi được bú. Tần suất trung bình khoảng 4-6 lần/ngày. Con số này có thể giảm khi hệ tiêu hóa đã hoàn thiện.
Phân của trẻ sơ sinh bú sữa công thức
Phân của trẻ sơ sinh khi bú sữa công thức sẽ khác với phân của bé bú mẹ. Dưới đây là những đặc điểm mà mẹ có thể nhận ra:
- Phân lớn do dạ dày của bé không tiêu hóa hết sữa công thức
- Phân có màu vàng nhạt hoặc vàng nâu
- Mùi mạnh
- Bé dễ bị táo bón
- Phân mỗi lần đi tiêu cũng sẽ nhiều hơn
Đây là đặc điểm bình thường ở trẻ bú sữa công thức. Vì vậy, nếu con có những dấu hiệu trên, mẹ có thể yên tâm rằng bé đang phát triển khỏe mạnh.
Xem chi tiết: Trẻ uống sữa công thức đi tiêu như thế nào?
Khi bé ăn thức ăn đặc, phân sẽ thế nào?
Khi bé bắt đầu ăn thức ăn đặc, phân sẽ có sự thay đổi về hình thái rõ rệt. Màu sắc và kết cấu của phân sẽ phụ thuộc vào những gì bé hấp thụ. Ví dụ, nếu mẹ cho bé ăn nhiều cà rốt, phân sẽ có màu cam sáng.
Thêm vào đó, những thực phẩm như nho khô, đậu nguyên hạt có thể đi qua ruột và xuất hiện trong phân. Giải thích cho vấn đề này, các chuyên gia cho biết rằng hệ tiêu hóa của trẻ còn yếu nên chưa tiêu hóa hết các loại thực phẩm có nhiều chất xơ. Ngoài ra, nếu bé ăn nhiều loại thức ăn khác nhau, phân cũng sẽ trở nên đậm màu và có mùi hơn.
Màu sắc phân của trẻ sơ sinh có ý nghĩa gì?
Dựa vào màu sắc của phân, có thể nhận biết được tình trạng sức khỏe của bé. Cụ thể:
- Phân màu xanh đen: Đây là màu của phân su. Màu này hoàn toàn bình thường và không có gì lo ngại. Nếu phân có màu đen, trắng, đất sét hoặc chứa máu, nhầy, mẹ nên gọi cho bác sĩ nhi khoa
- Phân màu vàng: Trong những tuần đầu sau sinh, trẻ bú sữa mẹ sẽ đi tiêu khoảng 3-4 lần. Phân lỏng, có màu vàng nhạt, thậm chí có những hạt nhỏ phía trên
- Phân màu xanh: Với trẻ bú sữa công thức, phân màu xanh là bình thường. Bởi vì đôi khi chất sắt trong sữa chưa kịp tiêu hóa. Tuy nhiên, nếu trẻ đi tiêu màu xanh kèm theo quấy khóc, khó chịu, có thể bé bị dị ứng với protein sữa bò. Với trẻ bú mẹ hoàn toàn, màu xanh đôi khi còn kèm theo bọt cho thấy bé đã tiêu thụ nhiều sữa non và thiếu sữa sau. Phân có nhầy màu xanh đôi khi là dấu hiệu bé bị kích thích ruột hoặc bị tiêu chảy
- Phân màu trắng: Dù bé đang được bú mẹ hay sữa công thức, phân màu trắng hoặc xám đều rất nguy hiểm. Vì đây có thể là biểu hiện của bệnh gan. Vì vậy, khi thấy dấu hiệu này, hãy đưa bé đến bệnh viện ngay
- Phân màu cam: Nếu bé bắt đầu ăn dặm, phân màu cam có thể là do ăn các thực phẩm như cà rốt, khoai lang. Tuy nhiên, nếu bé đang chỉ dùng sữa mẹ hoàn toàn, màu cam có thể là do thực đơn hàng ngày có các chất màu nhân tạo hoặc mẹ đang dùng loại thuốc nào đó. Theo các chuyên gia, phân màu cam của trẻ sơ sinh không gây lo ngại. Nhưng để yên tâm, hãy đưa bé đi kiểm tra
- Phân màu đỏ: Nếu bé bú mẹ hoàn toàn, việc phân màu đỏ cũng không đáng lo. Có thể bé đã nuốt máu từ các vết nứt ở núm vú hoặc do nứt kẽ hậu môn. Nếu bé đang ăn dặm, thì mẹ cần kiểm tra các thực phẩm mà bé đã ăn. Tuy nhiên, trong bất kỳ trường hợp nào, nếu phân thực sự có máu đỏ tươi, xuất hiện nhiều lần, có thể đó là dấu hiệu bé bị nhiễm trùng hoặc dị ứng thực phẩm
Phân của trẻ sơ sinh bất thường có những dấu hiệu gì?
Ngoài các dấu hiệu bình thường đã đề cập, trong một số trường hợp mẹ có thể thấy phân của bé có dấu hiệu đáng ngờ. Lúc này, mẹ cần cân nhắc đưa bé đến gặp bác sĩ kịp thời
Phân trẻ sơ sinh tiêu chảy
Bố mẹ có thể nhận biết tình trạng tiêu chảy ở trẻ sơ sinh dựa vào những đặc điểm sau:
- Phân có kết cấu lỏng hơn bình thường
- Tần suất đi ngoài nhiều
- Phân trào ra khỏi tã lót
- Xuất hiện máu trong phân
Nếu bé được nuôi bằng sữa mẹ, bé sẽ ít bị tiêu chảy hơn. Do sữa mẹ chứa kháng thể, giúp ngăn chặn vi khuẩn phát triển. Trẻ bú sữa công thức thường dễ bị nhiễm vi khuẩn qua đường tiêu hóa, do đó nguy cơ tiêu chảy cũng sẽ cao hơn. Trường hợp bé bị tiêu chảy có thể do các nguyên nhân sau:
- Nhiễm trùng
- Phản ứng với thuốc
- Nhạy cảm hoặc dị ứng với một loại thực phẩm
- Phản ứng với sữa công thức
Ngoài ra, ở trẻ lớn tuổi, tiêu chảy cũng có thể là biểu hiện của bệnh táo bón nặng. Phân tươi rỉ qua lớp phân cứng bị tắc ở hậu môn. Tình trạng này thường tự giảm trong vòng 24 giờ mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu bệnh trở nặng, bé đi tiêu lỏng nhiều hơn 6 lần/ngày, cần đưa bé đi khám. Điều này để tránh mất nước, đe dọa tính mạng.
10 cách bù nước khi bị tiêu chảy cho trẻ hiệu quả nhất
Phân trẻ sơ sinh táo bón
Khi bị táo bón, trẻ sẽ đỏ mặt, căng thẳng và khó đi tiêu. Đây là hiện tượng khá phổ biến ở trẻ sơ sinh, mẹ có thể nhận biết dựa trên các dấu hiệu như:
- Trẻ gặp khó khăn khi đi tiêu
- Phân nhỏ, khô hơn so với bình thường
- Bụng bé căng
- Xuất hiện máu trong phân, có thể do hậu môn chảy máu khi bé cố gắng đi tiêu
Bé bú sữa mẹ thường ít bị táo bón hơn bé dùng sữa công thức. Bởi sữa mẹ chứa đầy đủ chất dinh dưỡng giúp làm mềm phân để bé dễ đi tiêu.
Ngoài ra, trẻ bị táo bón cũng có thể do các nguyên nhân sau:
- Sốt
- Mất nước
- Thay đổi thực đơn
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc
Thậm chí, trong một số trường hợp, bé bị táo bón cũng do nhịn tiêu. Để giảm tình trạng táo bón, mẹ nên cho bé dùng nước điện giải, bổ sung thực phẩm giàu chất xơ hoặc massage bụng cho bé. Trường hợp táo bón kéo dài, mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ để tìm nguyên nhân và điều trị kịp thời.
Phân sống ở trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh đi tiêu phân sống là tình trạng thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn bị trộn vào phân và thải ra. Tuy phân sống ở trẻ sơ sinh không phổ biến do nguồn dinh dưỡng của bé chủ yếu là sữa. Tuy nhiên, đối với trẻ đã bước vào giai đoạn ăn dặm, tình trạng này thường xảy ra thường xuyên.
Việc trẻ sơ sinh đi tiêu phân sống có thể làm cho các bố mẹ lo lắng. Tuy nhiên, tin vui là điều này không đáng lo ngại. Vì trong giai đoạn tập ăn, trẻ có thể đi tiêu nhiều lần trong khi thức ăn trong ruột vẫn chưa tiêu hóa dẫn đến sự kết hợp giữa phân và thức ăn. Sau một thời gian, khi bé biết ngồi đi tiêu và ít đi tiêu hơn, ruột và men tiêu hóa sẽ có đủ thời gian để tiêu hóa thức ăn, giúp bé cải thiện tình trạng.
Tuy nhiên, trong vài trường hợp, tình trạng đi tiêu phân sống có thể là dấu hiệu xấu, cảnh báo cho mẹ biết rằng hệ tiêu hóa của bé có vấn đề. Một trong số đó là hội chứng ruột kích thích, không thể hấp thụ thức ăn, dị ứng, nhiễm khuẩn hoặc bị bệnh viêm đường ruột.
Những căn bệnh này làm cho hệ tiêu hóa của bé yếu ớt, không thể tiêu hóa thức ăn. Vì vậy, nếu trẻ sơ sinh đi tiêu phân sống kèm theo dấu hiệu lờ đờ, đau bụng và chậm phát triển, mẹ nên đưa bé đến bệnh viện kiểm tra.
Mẹ nên làm gì để bé đi tiêu tốt?
Tùy theo nhu cầu dinh dưỡng và sinh lý của bé, mẹ có thể áp dụng những biện pháp sau để việc đi tiêu của bé diễn ra thuận lợi
- Cho bé bú sữa mẹ đúng cách
- Tìm loại sữa công thức phù hợp với bé
- Theo dõi tình trạng đi tiêu của bé thường xuyên
- Vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ pha sữa
- Rửa tay sạch sẽ trước khi cho bé ăn
- Đảm bảo vệ sinh thực phẩm và nguồn nước pha sữa cho bé
Phân của trẻ sơ sinh có thể cho mẹ biết tình trạng sức khỏe của bé. Vì vậy, trong giai đoạn đầu đời, mẹ nên quan sát kỹ về yếu tố này. Nếu thấy dấu hiệu bất thường về hình dạng và màu sắc của phân, hãy đưa bé đến gặp bác sĩ.